CHUNG TAY PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS – VÌ MỘT CỘNG ĐỒNG KHỎE MẠNH
💠 Hướng tới kỷ niệm 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS (1990-2025), hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 (từ 10/11 đến 10/12) và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 01/12.
HIV/AIDS vẫn là một mối đe dọa sức khỏe cộng đồng toàn cầu và ở Việt Nam. Tuy nhiên, với những hiểu biết đúng đắn và các biện pháp dự phòng hiệu quả, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát và tiến tới chấm dứt đại dịch này. Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Hưng Yên kêu gọi mọi người dân cùng nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống HIV/AIDS.
🧬 NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH HIV/AIDS
Bệnh AIDS (Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải) là do vi rút HIV (Human Immunodeficiency Virus) gây ra.
- HIV tấn công và phá hủy các tế bào của hệ miễn dịch, đặc biệt là tế bào CD4 (một loại tế bào bạch cầu), làm suy yếu khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể.
- Khi hệ miễn dịch bị suy yếu nghiêm trọng, cơ thể sẽ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội (như lao, viêm phổi, nấm...) và một số bệnh ung thư. Giai đoạn này được gọi là AIDS.
🔗 ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN CHỦ YẾU CỦA VI RÚT HIV
HIV không lây truyền qua tiếp xúc thông thường (ôm, hôn má, dùng chung bát đũa, muỗi đốt...). Vi rút chỉ có thể lây truyền qua 3 con đường chính sau:
1. Đường máu
- Truyền máu: Máu và các chế phẩm máu không được sàng lọc HIV.
- Tiêm chích không an toàn: Dùng chung bơm kim tiêm (nhất là trong tiêm chích ma túy).
- Dụng cụ y tế/thẩm mỹ không được tiệt trùng: Kim châm cứu, dụng cụ xăm mình, xăm môi, xăm mày, dụng cụ phẫu thuật... nếu dính máu của người nhiễm.
- Tiếp xúc trực tiếp với máu/dịch sinh học: Vết thương hở tiếp xúc với máu/dịch sinh học có HIV.
2. Đường tình dục
- Lây truyền qua quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn, miệng) không an toàn (không sử dụng bao cao su) với người nhiễm HIV.
- Nguy cơ lây nhiễm tăng cao nếu có tổn thương, viêm loét ở cơ quan sinh dục.
3. Đường mẹ sang con
- Vi rút HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con trong 3 thời kỳ:
+ Trong quá trình mang thai (qua nhau thai).
+ Trong khi sinh (qua máu và dịch âm đạo).
+ Khi cho con bú (qua sữa mẹ).
🛡️ CÁC BIỆN PHÁP DỰ PHÒNG LÂY NHIỄM HIV HIỆU QUẢ
Phòng, chống HIV/AIDS hiện nay được triển khai mạnh mẽ với các chiến lược toàn diện, bao gồm 5 biện pháp cốt lõi (5K):
K1: Không quan hệ tình dục bừa bãi
+ Sống lành mạnh, chung thủy một vợ một chồng.
+ Nếu không thể thực hiện được, hãy sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên khi quan hệ tình dục.
K2: Không dùng chung bơm kim tiêm
+ Tuyệt đối không dùng chung bơm kim tiêm, đặc biệt là trong tiêm chích ma túy.
+ Chỉ sử dụng kim tiêm một lần, đã được tiệt trùng khi thực hiện các thủ thuật y tế.
+ Đảm bảo các dụng cụ xuyên chích da (xăm, xỏ khuyên, châm cứu...) phải được tiệt trùng đúng quy định.
K3: Không truyền máu khi chưa sàng lọc
+ Không nhận máu và các sản phẩm máu chưa được xét nghiệm HIV.
K4: Kiểm soát và dự phòng lây truyền từ mẹ sang con
+ Phụ nữ mang thai cần đi khám thai định kỳ và làm xét nghiệm HIV sớm.
+ Nếu phát hiện dương tính, cần được điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV sớm theo chỉ định của bác sĩ để giảm tối đa tỷ lệ lây truyền sang con (tỷ lệ thành công có thể lên đến >98%).
K5: Khoa học công nghệ – Các biện pháp can thiệp y tế mới
+ Xét nghiệm HIV sớm là chìa khóa để biết tình trạng sức khỏe của mình.
+ Điều trị ARV sớm không chỉ giúp người bệnh sống khỏe mạnh mà còn ngăn chặn lây lan ra cộng đồng (nguyên tắc K=K).
+ PrEP là "lá chắn" bảo vệ cho người có nguy cơ cao.
Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp, chấm dứt kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS và thực hiện nghiêm túc các biện pháp dự phòng để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.